Có thể bạn không để ý nhưng Nikon đã bổ sung một tính năng khá hữu ích trên Nikon D5 và D500 có tên gọi: Auto AF Fine Tune. Chức năng này cho phép người sử dụng có thể tinh chỉnh lại khả năng lấy nét của ống kính, giúp tối ưu hóa độ nét của chủ thể trong quá trình chụp, đặc biệt là đối với thể loại ảnh chân dung.
Trước khi đi vào nội dung chính của bài viết, chúng ta hãy tìm hiểu tại sao Nikon/Canon hay bất kỳ hãng sản xuất DSLR nào khác lại cung cấp tính năng này cho người dùng.
I. TẠI SAO LẠI PHẢI CHỈNH AUTO FOCUS?
Đối với máy DSLR, chúng ta sẽ gặp ít nhất 1 lần trong đời hiện tượng ống kính bị focus lệch về phía trước (front-focus) hoặc lệch về phía sau (back-focus) dù máy đã thông báo khóa nét vào đúng chủ thể khi chụp. Hiện tượng này chủ yếu do phần cảm biến lấy nét nằm dưới gương lật bị lệch so với cảm biến hình ảnh của máy; đôi khi cũng là do thấu kính bị lệch các chi tiết quang học bên trong hoặc chất lượng kính xuống cấp, gây hiện tượng quang sai làm cảm biến nhận dạng nhầm. Tất cả các trường hợp trên đều buộc người dùng phải cân chỉnh lại, bằng cách mang ra hãng hoặc tự làm với tính năng AF Fine Tune (Nikon) hay AF Micro-Adjustment (Canon).
Còn người dùng Mirrorless thì sao? Điều đó không bao giờ xảy ra vì cảm biến hình ảnh là đơn vị trực tiếp lấy nét. Bạn nhìn thấy gì trên màn hình, ảnh của bạn sẽ luôn luôn như vậy.
II. TÍNH NĂNG AUTO AF FINE TUNE
Đây là một tính năng mới chỉ có trên các máy Nikon D5 và D500. Tính năng này cho phép tự động hóa các giá trị AF Fine Tune của máy, thay vì để người sử dụng phải tự lần mò đối chiếu phức tạp. Người sử dụng chỉ cần cắm lens cần tối ưu vào và thực hiện các bước sau để kích hoạt tính năng:
- Đặt khẩu ở mức to nhất (Aperture), xoay tới tiêu cự bạn hay sử dụng hoặc để ở khoảng giữa của ống kính zoom
- Bật chế độ Live-View của máy, đặt điểm focus vào chính giữa màn hình
- Tiến hành focus bằng phím Shutter Release hoặc AF-ON cho đến khi thành công.
- Giữ chặt phím AF/M ở gần chỗ ngàm máy + nút record gần Shutter Release
- Màn hình hiện lên thông báo nhắc nhở người sử dụng nên đảm bảo máy được đặt cố định và focus vào chủ thể. Bấm Yes để bắt đầu.
- Xuất hiện thông báo máy đã tạo lập một giá trị AF Fine Tune mới cho lens, được lưu vào bộ nhớ máy. Kiểm tra lại giá trị này trong phần Menu
- Chụp thử bằng hình thức lấy nét thông qua viewfinder và cảm nhận chất lượng
Các bạn có thể xem video hướng dẫn dưới đây, do nhóm DPReview làm để biết chi tiết về cách sử dụng
Cơ chế hoạt động của tính năng Auto AF Fine Tune dựa trên phương pháp so sánh giá trị focus của ống khi đã khóa nét bằng Contrast Detection (CDAF) trên Viewfinder với Phase Detection (PDAF) của gương lật. Nếu có sai lệch, máy sẽ tự nội suy ra một giá trị hợp lý để điều chỉnh PDAF giống nhất với CDAF khi người dùng lấy nét theo cách ngắm thông thường. Đây là một cách làm mà chúng tôi nghĩ khá là hay, vì:
- CDAF là phương pháp lấy nét có độ chính xác cao nhất, vì nó trực tiếp dựa vào cảm biến hình ảnh thay vì một cảm biến PDAF bên ngoài.
- CDAF không bị ảnh hưởng bởi quang sai, khúc xạ của ống kính, nhất là đối với ống kính của hãng thứ ba như Tamron, Sigma, Tokina
- CDAF lấy nét rất chậm, lâu nên không được nhiều hãng sử dụng, PDAF thì ngược lại
- Auto AF Fine Tune là sự kết hợp tuyệt vời khi cho phép PDAF đạt độ chính xác cao như CDAF nhưng vẫn giữ tốc độ lấy nét rất nhanh của mình. Đồng thời, nó có thể sửa được một số lỗi khó chịu như front-focus hoặc back-focus rất nhanh mà không cần tác động bên ngoài.
PDAF sử dụng Autofocus sensor nằm dưới gương lật, CDAF sử dụng Image Sensor
Nhưng, tính năng này cũng có mặt hạn chế riêng của nó, Auto AF Fine Tune không thể giúp bạn cân nét toàn bộ các ống kính trong một lần duy nhất. Thay vào đó, bạn phải lắp lần lượt các ống kính hay sử dụng để máy tím ra giá trị tối ưu nhất và lưu trong bộ nhớ (tối đa 20 ống kính tiêu cự khác nhau).
Ngoài ra, khả năng của Auto AF Fine Tune chỉ dừng lại ở mức cơ bản, thiếu những tùy chọn chuyên sâu để người dùng có thể chỉnh độ lệch lấy nét theo từng khoảng cách với chủ thể, giống như Sigma/Tamron đang làm thông qua USB Dock vậy.
Sigma USB Dock có tùy chỉnh lấy nét chi tiết hơn so với AF Fine Tune
Suy cho cùng, đây cũng chỉ là một tính năng “mì ăn liền” hướng đến mọi đối tượng, khi họ cần tối ưu hóa độ nét của ống kính theo cách đơn giản nhất. Hãy thử tưởng tượng, đang tác nghiệp tại một sự kiện nào đó, bỗng chốc bạn phát hiện ra các ảnh chụp của mình khá soft, việc bạn cần làm lúc này là đặt máy lên bàn rồi ngắm vào một vật nào đó như chai rượu chẳng hạn và kích hoạt Auto AF Fine Tune, ống kính của bạn lại nét như ngày nào. Rất nhanh phải không?
Đại khái là trông như một con Capoo